Obowiązek alimentacyjny względem dziecka ciąży na jego rodzicach, dopóki nie jest ono w stanie samodzielnie się utrzymać lub dochody z jego majątku nie są wystarczające do pokrycia kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny obowiązuje nawet w sytuacji w której rodzice zostają pozbawieni władzy rodzicielskiej.
W przypadku braku dobrowolnego wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego przez zobowiązanego rodzica, drugi rodzic pod którego opieką dziecko pozostaje może domagać się zasądzenia przez sąd alimentów. Wysokość alimentów, którą ustala sąd orzekający uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców na dzień wydania wyroku.
Kiedy można domagać się podwyższenia alimentów?
Wysokość alimentów po wydaniu wyroku alimentacyjnego może ulec zmianie. Rodzic pod którego opieką dziecko pozostaje może domagać się podwyższenia alimentów na skutek zmiany okoliczności, które były brane pod uwagę przez sąd przy ustalaniu wysokości alimentów. Dzieje się tak w sytuacji w której po wydaniu wyroku alimentacyjnego potrzeby dziecka ulegną zmianie, bądź też zmieni się sytuacja finansowa jednego z rodziców. W takiej sytuacji jeden z rodziców może domagać się podwyższenia alimentów.
Jednym z powodów wystąpienia z pozwem o podwyższenie alimentów jest wzrost kosztów utrzymania dziecka w zakresie leczenia, edukacji, czy rozwoju. Potrzeby dziecka wzrastają wraz z wiekiem. Może okazać się, że wysokość zasądzonych wcześniej alimentów jest już niewystarczająca i nie pokrywa aktualnych kosztów utrzymania dziecka związanych z jego wykształceniem i rozwijaniem talentów oraz pasji. Pogorszenie się stanu zdrowia dziecka na skutek którego konieczne staje się wdrożenie leczenia implikującego koszty konsultacji i badań lekarskich, również może stanowić powód podwyższenia alimentów.
Ponadto, podstawą do zmiany wyroku alimentacyjnego jest polepszenie się sytuacji finansowej zobowiązanego do alimentacji na skutek np. uzyskania podwyżki w pracy, czy odziedziczenia majątku spadkowego.
Każdy z powodów dla których rodzic może domagać się podwyższenia alimentów powinien zostać odpowiednio uargumentowany i udowodniony przed sądem.
O ile można podwyższyć alimenty?
Brak jest minimalnej i maksymalnej granicy podwyższenia alimentów. Zazwyczaj kwota o jaką zostają podwyższone alimenty jest uzależniona od zmiany sytuacji finansowej rodziców i potrzeb dziecka. Jeśli wzrastają koszty utrzymania dziecka, kwotę o którą można starać się podwyższyć alimenty będzie stanowiła różnica w kosztach jego utrzymania z dnia wydania wyroku i z chwili obecnej. Ponadto, przy ustaleniu wysokości alimentów, sąd każdorazowo będzie brał pod uwagę poziom życia dziecka oraz jego rodziców, dbając o to, aby poziom życia dziecka nie był niższy niż jego rodziców. Oznacza to, że polepszenie się sytuacji majątkowej rodzica zobowiązanego do alimentacji i jednoczesny brak zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka może stać się jedyną i wystarczającą przyczyną podwyższenia alimentów.
Po jakim czasie można domagać się podwyższenia alimentów?
Podobnie jak w przypadku maksymalnej wysokości alimentów, przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie wskazują minimalnego czasu, jaki musi upłynąć od daty wydania wyroku do czasu złożenia kolejnego pozwu o podważenie alimentów. W praktyce przyjmuje się jednak, że powinno upłynąć co najmniej 6 miesięcy od daty wydania ostatniego wyroku. Ważną okolicznością jaką sąd się kieruje przy rozstrzyganiu czy zasadne jest podwyższenie alimentów będzie ustalenie czy doszło do istotnej „zmiany okoliczności” w porównaniu z ostatnią sprawą o alimenty. Oznacza to, że warunkiem koniecznym do skutecznego domagania się podwyższenia alimentów przez sąd jest zmiana sytuacji dziecka i rodziców.
Pozew należy złożyć wówczas, gdy zebrane przez nad dowody pozwalają na udowodnienie przed sądem, że dziecku należąc się wyższe alimenty niż dotychczas orzeczone wyrokiem sądowym.
Należy pamiętać, że w przypadku nagłych zdarzeń, generujących drastyczne podwyższenie kosztów utrzymania dziecka, które nie będą jednak kosztem stałym takich jak np. rehabilitacja, wykonanie zabiegu medycznego, rodzic pokrywający taki wydatek z własnej kieszeni, ponad swój ustawowy obowiązek alimentacyjny, może domagać się zwrotu połowy takich wydatków od drugiego rodzica w drodze regresu.
Czy pełnoletniego dziecko może domagać się podwyższenia alimentów?
Obowiązek alimentacyjny rodziców istnieje mimo uzyskania przez dziecko pełnoletności. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Jeżeli jednak dziecko nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb ponieważ w dalszym ciągu się uczy, jest osobą niepełnosprawną lub przewlekle chorą jest uprawione w dalszym ciągu do pobierania od rodziców alimentów. Może również domagać się podwyższenia alimentów, nawet mając powyżej 18 lat.
