Poszukiwanie oskarżonego listem gończym to środek przymusu – wykładnia systemow przemawia za takim jego określeniem. Jest ono środkiem ściśle związanym ze środkami zapobiegawczymi – a dokładniej z tymczasowym aresztowaniem.
Kto może być poszukiwany listem gończym?
Poszukiwanie listem gończym w Polsce może nastąpić w dwóch przypadkach. Po pierwsze w sytuacji w której podejrzany lub oskarżony wobec którego wydano postanowienie o tymczasowym aresztowaniu ukrywa się przed organami ścigania. Po drugie w sytuacji w której skazany prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności nie zgłosił się do zakładu karnego celem odbycia kary pozbawienia wolności i miejsce jego pobytu na terenie kraju nie jest znane. Po zmianie przepisów od 1 stycznia 2023 r., Sąd po uprawomocnieniu się wyroku skazującego na karę pozbawienia wolności nie ma już obowiązku wzywać skazanego do stawienia się w wyznaczonym terminie w areszcie śledczym celem odbycia kary pozbawienia wolności, jak miało to miejsce wcześniej.
Obecnie Sąd wydaje polecenie zatrzymania i doprowadzenie skazanego do aresztu śledczego. W niektórych skomplikowanych sprawach w których postępowania przygotowawcze trwają latami, a podejrzani układając sobie życie, wyjeżdżają za granicę często zapominając o obowiązku podania nowego adresu w sprawie karnej narażają się na wydanie wyroku skazującego pod ich nieobecność i w konsekwencji poszukiwanie ich listem gończym. Często zdarza się, że o wystawieniu listu gończego podejrzany dowiaduje się po kilku latach. W przypadku długotrwałego zamieszkiwania takiej osoby poza granicami Polski i nagłą chęcią powrotu do kraju, może u takiej osoby pojawić się obawa zatrzymania jej na lotnisku lub przy przekraczaniu granicy. Wówczas zadają sobie pytanie, jak sprawdzić czy jestem na liście osób poszukiwanych listem gończym w Polsce?
Jak sprawdzić czy jestem poszukiwany listem gończym w Polsce?
List gończy ma zastosowanie wyłącznie w kraju w którym został wydany. Od 1 stycznia 2023 r. w liście gończym wydanym w Polsce można wyznaczyć nagrodę za ujęcie lub przyczynienie się do ujęcia poszukiwanego, a także udzielić zapewnienia o utrzymaniu tajemnicy co do osoby informującej. Jedną z odpowiedzi na pytanie – jak sprawdzić czy jestem poszukiwany listem gończym w Polsce jest wpisanie swoich danych w ogólnodostępnej wyszukiwarce internetowej pod adresem: poszukiwani.policja.pl. Niestety sposób ten może okazać się zawodny w sytuacji w której baza danych nie zostanie zaktualizowana i dane konkretnej osoby nie zostaną wprowadzone do systemu. Jednym słowem brak figurowania danej osoby w bazie wyszukiwarki nie jest jednoznaczny z brakiem ścigania danej osoby listem gończym.
Najpewniejszym sposobem, aby sprawdzić czy jestem poszukiwany listem gończym w Polsce jest wystąpienie z wnioskiem o udzielenie takiej informacji do Krajowego Rejestru Sądowego. Rejestr Karny nie tylko potwierdzi, czy został wydany list gończy za daną osobą, ale również wskaże dane sprawy karnej, której list gończy dotyczy oraz ewentualny wymiar kary pozbawienia wolności.
Jak sprawdzić czy jestem poszukiwany listem gończym w Polsce z pomocą adwokata?
Wniosek o uzyskanie informacji o poszukiwaniu listem gończym w Krajowym Rejestrze Sądowym może złożyć adwokat danej osoby. W tej sytuacji wystarczające jest zgłoszenie się wybranego prawnika i udzielenie adwokatowi pełnomocnictwa do złożenia wniosku w Krajowym Rejestrze Sądowym i pobrania danych. Następnie po ustaleniu orzeczenia będącego podstawą poszukiwania listem gończym, adwokat może na prośbę Klienta skontaktować się z organem, który zarządził poszukiwania listem gończym, aby podjąć odpowiednie czynności celem uchylenia listu gończego. Należy przy tym pamiętać, że wszelkie przekazywane adwokatowi przez osobę poszukiwaną listem gończym informacje objęte są tajemnicą adwokacką.
Czy można anulować list gończy?
Każda sytuacja jest inna i wymaga analizy danego przypadku, jednak istnieje możliwość uchylenia listu gończego. W przypadku wystawienia listu gończego na etapie postępowania przygotowawczego, po zgłoszeniu się podejrzanego na przesłuchanie i złożeniu wyjaśnień, istnieje możliwość zmiany stosowania listu gończego na inny środek zapobiegawczy lub nawet jego uchylenie. W przypadku wydania listu gończego po wydaniu wyroku skazującego na karę pozbawienia wolności, również istnieje możliwość jego uchylenia, np. w sytuacji wydania przez Sąd zgody na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, odroczenia kary pozbawienia wolności lub zapłatę zaległej kary grzywny.
