Spory pomiędzy pracodawcą a pracownikiem nie należą do rzadkości. Dlatego stosunki między stronami uregulowane zostały Kodeksem pracy. Powołując się na jego przepisy, zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mogą dochodzić swoich roszczeń przed sądem, jeśli próby polubownego załatwienia sprawy nie przynoszą rezultatu. Ze względu na niesymetryczny charakter stosunku pracy, zazwyczaj sprawa w sądzie pracy toczy się przeciwko pracodawcy. Kiedy pracownik może wystąpić na drogę sądową? Jak złożyć pozew do sądu pracy?
Jakie spory z zakresu prawa pracy można rozstrzygać na drodze sądowej?
Pracownik może wystąpić z pozwem przeciwko pracodawcy w każdej sprawie, która dotyczy sporu z zakresu prawa pracy, w szczególności jeżeli pracodawca zalega z wypłacaniem pensji lub wynagrodzenia za nadgodziny lub odmawia pracownikowi wydania świadectwa pracy lub jego sprostowania. Ponadto, w sytuacji w której pracownik chce ustalić, czy wiąże go z pracodawcą umowa o pracę czy inna umowa cywilnoprawna, został bezprawnie zwolniony przez pracodawcę, domaga się przywrócenia do pracy lub zapłaty odszkodowania od pracodawcy z tytułu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy, bądź też jeżeli pracownik stał się ofiarą mobbingu lub dyskryminacji w pracy.
Kiedy należy złożyć pozew do sądu pracy?
Termin, w jakim pracownik powinien wystąpić do sądu z pozwem przeciwko pracodawcy, zależy od konkretnej sprawy. W przypadku odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, termin ten wynosi 7 dni od dnia w którym pracodawca doręczył pracownikowi wypowiedzenie. W sytuacji, gdy pracownik, zamierza odwołać się od zwolnienia dyscyplinarnego, termin ten jest o połowę dłuższy i wynosi 14 dni. Pozostałe sprawy z zakresu prawa pracy, mogą zostać wniesione do sądu pracy do czasu ich przedawnienia. Z reguły będzie to okres trzech lat od czasu kiedy roszczenia pracownika przeciwko pracodawcy stały się wymagalne.
Jak złożyć pozew do sądu pracy?
Pracownik ma możliwość wyboru sądu pracy do którego chce wystąpić z pozwem przeciwko pracodawcy. Pracownik może wybrać sąd właściwy ze względu na miejsce siedziby pracodawcy lub wykonywania swojej pracy. Pozew do sądu pracy można złożyć w Biurze Podawczym Sądu lub wysłać listem poleconym.
Nie ma wymogu, by pozew do sądu pracy złożony był na formularzu urzędowym. Obowiązek posługiwania się formularzami istnieje wyłącznie w postępowaniu uproszczonym, które prawo pracy dopuszcza, gdy:
- roszczenia wynikają z umowy o pracę,
- wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 tys. zł.
W takich przypadkach pozew do sądu pracy składa się na formularzu, który otrzymać można w gmachu sądu lub pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. W Pozostałych sytuacjach istnieje dowolność formy składanych pism procesowych. Muszą one jednak odpowiadać wymogom określonym w Kodeksie postępowania cywilnego.
Niezbędne elementy pozwu przeciwko pracodawcy to:
- znaczenie sądu do którego składany jest pozew,
- oznaczenie powoda – osoby składającej pozew przez podanie imienia, nazwiska, adresu do korespondencji i nr PESEL,
- oznaczenie pozwanego – osoby lub osób przeciwko którym kierowany jest pozew przez podanie ich imion, nazwisk i adresu do korespondencji,
- określenie żądania przez wskazanie czego osoba składająca pozew się domaga, np. odszkodowania, przywrócenia do pracy, ustalenia stosunku pracy,
- określenie wartości przedmiotu sporu – kwoty brutto poszczególnych roszczeń w rozbiciu na poszczególne miesiące i lata a w przypadku roszczenia o nawiązanie, istnienie czy rozwiązanie stosunku pracy wartość tą należy ustalić w oparciu art. 231kpc,
- uzasadnienie żądania pozwu z powołaniem się na stan faktyczny sprawy,
- wnioski dowodowe,
- załączniki – dokumenty potwierdzające stan faktyczny opisany w uzasadnieniu pozwu,
- własnoręczny podpis osoby składającej pozew.
Ile kosztuje złożenie pozwu do sądu pracy?
W sprawach w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 50,000 zł pozew przeciwko pracodawcy jest zwolniony z opłat sądowych. W sprawach w których wartość przedmiotu sporu przekracza 50,000 zł, należy uiścić opłatę od pozwu w wysokości 5 % wartości przedmiotu sporu. Pracownik, który zdecyduje się wytoczyć sprawę w sądzie pracy przeciwko pracodawcy, musi jednak liczyć się z tym, że zostanie obciążony jej kosztami w razie przegranej.
Czy warto toczyć spór z pracodawcą na drodze sądowej?
Pracownicy rzadko decydują się na pozwanie pracodawcy, zwłaszcza gdy zatrudnieni są w dużych firmach, dysponujących ogromnym kapitałem i grupą dobrych prawników. Należy jednak pamiętać, że prawo pracy służy przede wszystkim ochronie interesów pracownika. Jeśli słuszność w sporze znajduje się po jego stronie, ma dużą szansę na wygraną. By ją zwiększyć, już na etapie składania pozwu do sądu pracy warto skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego.
