Blog

Co to jest rejestr spadkowy?

Śmierć bliskiej osoby jest trudnym, bolesnym doświadczeniem. Niestety, już w okresie żałoby trzeba zmierzyć się z szeregiem formalności, między innymi uregulować sprawy spadkowe. Procedura ta często jest skomplikowana, np. w przypadku licznego kręgu spadkobierców albo wówczas, gdy zmarły pozostawia po sobie długi. Aby uprościć i przyspieszyć porządkowanie spraw związanych z dziedziczeniem, powołano do istnienia rejestr spadków.

 

 

 

Co to jest Rejestr Spadkowy?

 

Rejestr Spadkowy to publiczny system teleinformatyczny, w którym rejestrowane są wszystkie dokumenty poświadczające dziedziczenie po zmarłym. System ten funkcjonuje w ramach Rejestru Aktów Poświadczenia Dziedziczenia i działa od 8 września 2016 roku na mocy nowelizacji ustawy Prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 r. Rejestr spadków prowadzony jest przez Krajową Radę Notarialną. Wpisów do niego dokonują sądy i notariusze za jednorazową opłatą 5 zł pobieraną od wnioskodawcy (czyli osoby, która ma interes prawny w dążeniu do ustalenia spadkobierców zmarłego i przysługujących im udziałów w spadku). Opłaty te trafiają na rachunek Krajowej Rady Notarialnej.

Rejestr Spadkowy nie obejmuje wszystkich prawomocnych postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku, ponieważ istnieje od stosunkowo niedawna. W związku z tym zawiera dane dotyczące:

  • notarialnych aktów poświadczenia dziedziczenia sporządzonych po 01.03.2009 r.,
  • sądowych stwierdzeń nabycia spadku wydanych po 08.09.2016 r.,
  • europejskich poświadczeń spadkowych (dotyczących majątku znajdującego się poza Polską, w krajach UE) wydanych w Polsce po 08.09.2016 r.

 

Jakie informacje zawiera Rejestr Spadkowy?

 

Zgodnie z art. 95ha ustawy Prawo o notariacie w Rejestrze Spadkowym można znaleźć takie dane, jak:

  • dokładną datę (co do minuty) wpisu do Rejestru,
  • datę oraz miejsce sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia/ wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku/ wydania europejskiego poświadczenia spadkowego,
  • datę oraz miejsce wydania postanowienia uchylającego lub zmieniającego wyżej wymienione akty,
  • sygnaturę akt sprawy (w przypadku postanowień wydawanych przez sądy),
  • imię i nazwisko notariusza oraz siedzibę jego kancelarii/ oznaczenie sądu,
  • imię i nazwisko spadkodawcy, imiona jego rodziców oraz numer PESEL (lub oraz datę i miejsce jego urodzenia, jeżeli numer PESEL nie jest znany lub spadkodawca go nie posiadał),
  • miejsce stałego zamieszkania/ pobytu spadkodawcy w chwili śmierci,
  • datę i miejsce zgonu spadkodawcy (lub znalezienia jego zwłok).

Nad ochroną tych danych przed nieuprawnionym dostępem, przetwarzaniem, zmianą lub usunięciem czuwa Krajowa Rada Notarialna.

 

Jak korzystać z Rejestru Spadkowego?

 

W jaki sposób korzystać z Rejestru Spadkowego, skoro zawarte w nim dane chronione są przed nieuprawnionym dostępem? Rejestr spadków jest serwisem publicznym, stworzonym nie tylko na użytek sądów czy notariatów, ale też zwykłych obywateli. Można skorzystać z niego bezpłatnie, wypełniając elektroniczny formularz na stronie internetowej rejestry-notarialne.pl. Należy przy tym podać numer PESEL spadkodawcy lub – opcjonalnie – jego imię i nazwisko, imiona jego rodziców, datę i miejsce urodzenia oraz zgonu. Warunkiem dostępu do informacji na temat dokumentów poświadczających dziedziczenie jest zatem znajomość podstawowych danych identyfikujących zmarłego.

 

Jak uzyskać dostęp do treści dokumentów skatalogowanych w Rejestrze Spadkowym?

 

Rejestr Spadkowy nie zawiera treści samych dokumentów potwierdzających dziedziczenie. Dostarcza jednak informacji, czy takie dokumenty w ogóle istnieją i gdzie można je znaleźć. Aby otrzymać odpis postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia, należy być stroną aktu albo osobą, dla której w treści aktu zastrzeżono prawo do otrzymania takiego odpisu. Osoby uprawnione muszą zgłosić się do właściwego sądu bądź kancelarii notarialnej. Osoby uprawnione, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów skatalogowanych w Rejestrze Spadkowym muszą zgłosić się do właściwego sądu bądź kancelarii notarialnej.

 

Jak uzyskać wgląd do akt sprawy spadkowej?

Aby uzyskać wgląd do akt sprawy spadkowej należy złożyć wniosek o wgląd do akt sprawy. Wniosek o wgląd do akt sprawy spadkowej można złożyć na biurze podawczym we właściwym sądzie rejonowym. Po udzieleniu przez sąd zgody na wgląd w akta sprawy można dodatkowo zawnioskować o możliwość wykonania zdjęć lub wydanie przez sąd kserokopii wybranych dokumentów. W praktyce prawo wglądu do akt sprawy mają strony, które brały udział w postępowaniu. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby o przejrzenie akt zwrócić się do adwokata, który na podstawie pełnomocnictwa będzie uprawiony do wglądu w akta i wykonania fotokopii dla swojego klienta.

 

Jaki jest cel istnienia Rejestru Spadkowego?

 

Rejestr Spadkowy pozwala stwierdzić, czy po danej osobie uregulowano już kwestie spadkowe, a także usprawnia poszukiwanie informacji na temat lokalizacji dokumentu stwierdzającego, kto jest spadkobiercą. Zdecydowanie przyspiesza to i upraszcza porządkowanie spraw związanych z dziedziczeniem. Co więcej, zarejestrowanie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia jest równoznaczne z prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku – w celu uzgodnienia praw do spadku nie trzeba już udawać się do sądu.

Istnienie rejestru spadków zapobiega wielokrotnemu potwierdzaniu dziedziczenia po tym samym spadkodawcy, co często miało miejsce przed stworzeniem systemu. Dublowanie postępowań oznaczało oczywiście niepotrzebne wydatki i nakład pracy związanej z porządkowaniem spraw spadkowych. Dzięki Rejestrowi Spadkowemu można tego uniknąć, ponieważ automatycznie blokuje on możliwość zarejestrowania kolejnego aktu dotyczącego tej samej sprawy.

 

Czy z Rejestru Spadkowego można dowiedzieć się o istnieniu testamentu?

 

Wiedząc, co to jest Rejestr Spadkowy, łatwo wywnioskować, że nie dostarczy on odpowiedzi, czy zmarły pozostawił po sobie testament. Akt ostatniej woli może spoczywać w szufladzie spadkodawcy i nie figurować w żadnym rejestrze. Z drugiej strony wpis w Rejestrze Spadkowym może oznaczać jedynie, że na podstawie oświadczeń potencjalnych spadkobierców sporządzono notarialny akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego.

Chcąc dowiedzieć się, czy zmarły pozostawił testament, można skorzystać z innego systemu teleinformatycznego – Rejestru Testamentów. Informacja o istnieniu aktu ostatniej woli nie trafia do niego automatycznie, ale sporządzając testament notarialny spadkodawca może wyrazić życzenie, by został on zarejestrowany. Wpis zostaje ujawniony po śmierci testatora.

Rejestr Testamentów nie jest – tak jak Rejestr Spadkowy – dostępny dla każdego. Informację, czy widnieje w nim testament, można jednak uzyskać w dowolnej kancelarii notarialnej, jeśli okaże się akt zgonu. Podobnie jak w przypadku rejestru spadków, poprzez system nie można uzyskać wglądu w treść testamentu, ale widnieje tam informacja, a której kancelarii testament został sporządzony, co toruje drogę do uporządkowania spraw spadkowych.

 

blog
najnowsze wpisy
Slider
najnowsze wpisy
blog
Slider
  • Default
  • Title
  • Date
  • Random
  • Śmierć bliskiej osoby jest trudnym, bolesnym doświadczeniem. Niestety, już w okresie żałoby trzeba zmierzyć się z szeregiem formalności, między innymi uregulować sprawy spadkowe . Procedura ta często jest skomplikowana, np. w

    Więcej
  • Wiele małżeństw, które żyją w separacji faktycznej lub rozłączeniu, z rozmaitych względów, np. światopoglądowych, nie decyduje się na rozwód. Taki stan rzeczy często pociąga za sobą niewygodne konsekwencje – na przykład

    Więcej
  • Globalizacja idąca w parze z dynamicznym rozwojem technologii informatycznych sprawia, że coraz powszechniejsze staje się zawieranie umów przez internet. Przeniesienie tej sfery działalności do sieci pozwala usprawnić dotychczasowy, żmudny proces

    Więcej