Powołanie do spadku małoletniego może wynikać z ustawy lub z testamentu. Bardzo często małoletni powoływani są do spadku z powodu wcześniejszego odrzucenia spadku przez rodziców. Do tej pory sprawa z pozoru prosta, komplikowała się w sytuacji w której dziecko mieszkało za granicą.
Wówczas odrzucenie spadku przez małoletniego mieszkającego za granicą wymagało uzyskania uprzedniej zgody sądu opiekuńczego a następnie złożenia przez rodziców oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego. Obecnie po zmianie przepisów wprowadzonych nowelizacją ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: „k.r.o.”) od dnia 15 listopada 2023 r. zgoda sądu opiekuńczego nie jest już wymaga w każdym przypadku.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego mieszkającego za granicą bez wymaganej zgody Sądu Opiekuńczego
Według nowej regulacji prawnej, tj. art. 101 § 4 k.r.o., jeżeli dziecko zostaje powołane do dziedziczenia z uwagi na fakt odrzucenia spadku przez jego rodzica, to oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu tego małoletniego dziecka może zostać dokonane bez uzyskania uprzedniej zgody sądu opiekuńczego. Warunkiem jest jednak, aby rodzicowi składającemu oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego mieszkającego za granicą przysługiwała władza rodzicielska i drugi rodzic, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska wyraził na to zgodę. Zgoda sądu opiekuńczego nie będzie również wymagana, jeśli oświadczenie o odrzuceniu spadku rodzice składają wspólnie.
Rodzic składający do Sądu wniosek o przyjęcie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka powinien podać kilka niezbędnych informacji wymaganych przepisami prawa, a dotyczących:
- uprzedniego odrzucenia spadku przez jednego z rodziców,
- zakresu przysługującej mu władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem,
- uzyskania zgody na odrzucenie spadku od drugiego rodzica,
- odrzucenia spadku przez innych zstępnych rodziców tego małoletniego dziecka.
Oświadczenie w tym zakresie może dotyczyć więcej niż jednego dziecka i składane jest przez rodzica pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, które wymaga uzyskania uprzedniej zgody Sądu Opiekuńczego
Zgoda Sądu Opiekuńczego na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego mieszkającego za granicą jest nadal wymagana w przypadku jeśli rodzice nie porozumieli się w sprawie odrzucenia spadku w imieniu dziecka i mają w tym zakresie odmienne zdanie lub jeśli inni zstępni rodziców tego dziecka nie odrzucili spadku.
W tym wypadku odrzucenie spadku przez małoletniego mieszkającego za granicą wymaga uzyskania uprzedniej zgody Sądu Opiekuńczego. Oznacza to, że rodzic lub opiekun prawny w pierwszej kolejności jest zobowiązany do złożenia w Sądzie wniosku o udzielenie przez sąd zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego. Po uzyskaniu zgody sądu rodzinnego na złożenie przez rodziców oświadczenia o odrzuceniu spadku przez małoletniego mieszającego za granicą, mogą oni w imieniu dziecka spadek odrzucić przed notariuszem, konsulem lub przed sądem.
Jaki jest termin na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego?
Termin na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego wynosi 6 miesięcy od dnia w którym spadkobierca, w tym wypadku rodzice dziecka dowiedzieli się o tytule jego powołania. Zazwyczaj termin ten liczy się od momentu dowiedzenia się o śmierci osoby zmarłej lub pozostawionym przez nią testamencie, bądź od daty odrzucenia spadku przez rodziców dziecka.
Na skutek nowelizacji ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: „k.r.o.”) od dnia 15 listopada 2023 r. usunięte zostały rozbieżne stanowiska w zakresie zachowania terminu 6 miesięcy na odrzucenie spadku. Obecnie do zachowania terminu 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka mieszkającego za granicą wystarczy przed jego upływem złożenie do sądu wniosku o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego. Jeśli do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego jest wymagana zgoda sądu opiekuńczego, bieg terminu na złożenie oświadczenia zatrzymuje się na czas trwania postępowania w tym zakresie
Pomoc adwokata w sprawach spadkowych
W sprawach o zrzeczenie się spadku w imieniu małoletniego dziecka, warto skorzystać z pomocy prawnika, którego specjalizacją są sprawy spadkowe z elementem zagranicznym. Dobry adwokat podpowie, jaki sąd będzie właściwy do zainicjowania sprawy o zrzeczenie się spadku przez małoletniego oraz pomoże przygotować wszystkie niezbędne dokumenty.
Jeśli poszukują państwo profesjonalnej pomocy pawnej prawnika z Polski, który będzie reprezentował interesy Państwa dziecka przed Sądem w Polsce, zapraszam do kontaktu.
Prowadzę również pozostałe sprawy z zakresu prawa spadkowego, w tym o podział majątku spadkowego we Wrocławiu oraz o zachowek.